Od 1998 roku, 1 grudnia obchodzimy Światowy dzień AIDS.
HIV/AIDS w Polsce
Pierwszy przypadek zakażenia wykryto w Polsce w 1985 roku, a zachorowanie na AIDS zdiagnozowano już rok później. Mówiono wówczas o tzw. grupach ryzyka – mieli je stanowić mężczyźni homoseksualni oraz osoby przyjmujące dożylnie narkotyki. Niewiedza potęgowała strach i agresję. Część społeczeństwa domagała się ograniczenia praw osób zakażonych, publicznego ujawniania i izolacji. Osoby zakażone zmagały się nie tylko z chorobą, ale i z doświadczaną wrogością, niejednokrotnie samotnością i poczuciem odrzucenia oraz napiętnowania.
Ryzykowne zachowania
Obecnie nie wyróżnia się już grup ryzyka, lecz ryzykowne zachowania – jakie może podejmować każdy, bez względu na wiek, płeć, orientację seksualną. Zakażeniu ulega coraz więcej osób o orientacji heteroseksualnej. Program Narodów Zjednoczonych do Spraw AIDS szacuje, że do 90% nowych zakażeń na świecie dochodzi na drodze kontaktów heteroseksualnych. Prowadzi do tego seks bez zabezpieczenia, zdarza się, że podejmowany pod wpływem alkoholu czy środków psychoaktywnych. Choć przyjmowanie tzw. narkotyków klubowych, kokainy, amfetaminy, ecstasy, nie odbywa się drogą iniekcji, więc samo w sobie nie stanowi bezpośredniego ryzyka, to prowadzi do utraty kontroli, kontaktów seksualnych z przypadkowymi partnerami, odbiera zdolność trafnej oceny sytuacji. Eksperymentowanie, imprezowe branie może mieć nieodwracalne skutki.
Do dziś wykryto w naszym kraju około 18 323 przypadki zakażenia wirusem HIV, u blisko 3172 osób zdiagnozowano AIDS, a 1283 osoby zmarło. Według danych ekspertów wiele osób nie wie o tym, że są nosicielami wirusa. Podaje się, iż jest ich około kilkudziesięciu tysięcy.
Życie z wirusem
Mimo iż nadal nie ma skutecznej szczepionki, sytuacja osób zakażonych jest nieporównywalnie lepsza niż w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. HIV z choroby śmiertelnej stał się przewlekłą. U osoby przyjmującej terapię antyretrowirusową nie musi rozwinąć się AIDS. Leczenie wydłuża okres wolny od choroby i poprawia jakość życia pacjentów. Jest ono refundowane – bezpłatne dla osób ubezpieczonych. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby osoby zakażone prowadziły aktywne życie, także seksualne (przy każdym kontakcie powinny jednak użyć prezerwatywy). Zakażenie nie odbiera także prawa do założenia rodziny czy posiadania dzieci.
Przyjmowanie leków praktycznie zapobiega przeniesieniu zakażenia z matki na dziecko podczas porodu. Także mężczyzna będący nosicielem może zostać ojcem dzięki metodom oczyszczania plemników z wirusa HIV. Dzięki prowadzonej od lat edukacji zmniejszył się lęk przed chorobą, co ma swoje pozytywne i negatywne strony. Polacy zmienili podejście do osób zakażonych, większość z nas byłaby gotowa opiekować się osobą żyjącą z wirusem należącą do rodziny. Jeszcze w 1997 roku taką gotowość deklarowało zaledwie 30% badanych. Z drugiej strony nadal zaledwie kilka procent Polaków poddaje się testom w kierunku HIV. Posiadamy wiedzę na temat dróg zakażenia, ale nie robimy z niej użytku, wiele osób jest przekonanych, że problem ich nie dotyczy, mimo iż podejmują ryzykowne zachowania.
Badania
Bezpłatnie i anonimowo testy w kierunku HIV można wykonać w Punktach Konsultacyjno-Diagnostycznych, których adresy znajdują się na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS http://www.aids.gov.pl/pkd/ Badanie polega na pobraniu próbki krwi, nie wymaga szczególnego przygotowania, nie trzeba być na czczo. Najlepiej wykonać je po upływie 12 tygodni od sytuacji, która naraziła Cię na ryzyko zakażenia HIV.